منظور از مدیریت پایگاه داده DBMS چیست؟
DBMS چیست؟
سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) نرم افزار سیستمی برای ایجاد و مدیریت پایگاه داده است. این سیستم امکان ایجاد، محافظت، خواندن، به روزرسانی و حذف داده ها در پایگاه داده را برای کاربران نهایی فراهم می کند. DBMS رایج ترین نوع سیستم عامل مدیریت داده، اساساً به عنوان رابطی بین پایگاه داده ها و کاربران نهایی یا برنامه های کاربردی عمل می کند، اطمینان حاصل می کند که داده ها به طور مداوم سازمان یافته و به راحتی در دسترس هستند.
چهار عملکرد اصلی دارد که عبارت‌اند از:
پشتیبانی از داده‌ها
اصلاح و ویرایش داده
حفظ ساختار داده
مدیریت ذخیره اطلاعات داده در پایگاه داده‌ها
تاریخچه سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS
DBMS دارای رویداد‌های تاریخی است که در زمان‌های مختلف به وجود آمده است این رویداد‌ها عبارت‌اند از:
در سال ۱۹۶۰: چارلز باخمان اولین سیستم DBMS را طراحی کرد.
در سال ۱۹۷۰: چارلز باخمان کد سیستم مدیریت اطلاعات (IBM (IMS را به جهان معرفی کرد.
در سال ۱۹۷۶: پیتر چن مدل رابطه‌ای را که به عنوان مدل ER نیز شناخته می‌شود، ابداع و تعریف کرد.
در سال ۱۹۸۰: مدل رابطه‌ای پیتر چن به یک مؤلفه‌ی (component) پایگاه داده به صورت گسترده پذیرفته می‌شود.
در سال ۱۹۸۵: DBMS شی‌گرا (Object-oriented) توسعه می‌یابد.
در سال ۱۹۹۰: ادغام شدن مدل شی‌گرا با رابطه‌ای در سیستم DBMS.
در سال ۱۹۹۱: مایکروسافت نرم افزار جدید و متفاوت خود را معرفی کرد که جایگزین مناسبی برای DBMS شد.
در سال ۱۹۹۵: از اولین برنامههای پایگاه داده اینترنتی رونمایی شد
در سال ۱۹۹۷: XML برای پردازش پایگاه داده اعمال شد. بسیاری از فروشندگان و توسعه‌دهنگان شروع به ادغام XML با محصولات DBMS کردند.
اینگونه بود که DBMS توانست جایگاه خود را بدست آورد و کار دسترسی به داده را راحت‌تر کنند.
ویژگی سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS چیست؟
سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS دارای ویژگی منحصر به فردی است که در این بخش می‌خواهیم به آنان اشاره کنیم. ویژگی‌های DBMS عبارت‌اند از:
نرم افزار (Software)
DBMS در درجه اول یک سیستم نرم افزاری است که می‌تواند به عنوان یک کنسول مدیریتی یا یک رابط برای تعامل و مدیریت پایگاه‌های داده در نظر گرفته شود. این رابط همچنین در سیستم‌های فیزیکی گسترش می‌یابد که داده ها را به پایگاه داده‌های backend اضافه می‌کند. سیستم عامل و نرم افزار شبکه و زیرساخت‌های سخت افزاری در ایجاد داده، دسترسی، مدیریت و پردازش پایگاه داده نقش دارند.
داده‌ها (Data)
DBMS شامل داده‌های عملیاتی، دسترسی به سوابق پایگاه داده و فراداده به عنوان منبعی برای انجام عملکردهای لازم است. این داده‌ها ممکن است شامل پرونده‌هایی مانند: پرونده‌های نمایه (index files)، اطلاعات اداری و دیکشنری داده‌ها باشد. برای نشان دادن جریان داده‌ها، مالکیت، ساختار و روابط با سایر سوابق یا اشیاء از داده‌ها استفاده می‌شود.
Procedures
گرچه بخشی از نرم افزار DBMS نیست اما می‌توان از آن به عنوان دفترچه راهنمای DBMS استفاده کرد. این دستورالعمل‌ها و راهنماهای مستند به کاربران در طراحی، اصلاح، مدیریت و پردازش پایگاه داده کمک می‌کند.
زبان پایگاه داده (Database languages)
زبان‌های پایگاه داده ا اجزای DBMS هستند که برای دسترسی، اصلاح، ذخیره و بازیابی داده از، پایگاه داده استفاده می‌کنند. انواع زبان‌های DBMS شامل: زبان تعریف داده‌ها (DDL)، زبان دستکاری داده‌ها (DML)، زبان دسترسی به پایگاه داده (DAL) و زبان کنترل داده‌ها (DCL) است.
گزارش کردن (Reporting)
با استفاده از ابزارهای گزارشگر DBMS مشاغل و نهاهای سازمانی می‌توانند از داده‌های خود نتیجه‌گیری کنند و عملکرد بهتری از خود نشان دهند.
مواردی که ذکر کردیم جزء ویژگی‌های مهم و اساسی DBMS به حساب می‌آیند.
مزایا DBMS
با استفاده DBMS به راحتی می‌توان یک اپلیکیشن یا یک برنامه را توسعه داد.
DBMS دارای امنیت و حریم خصوصی فوق العاده‌ای است و امکانات زیادی را در اختیار کاربر خود قرار می‌دهد.
دارای تکنیک و سیستم‌های فوق‌العاده یکپارچه است که توانایی بازیابی و ذخیره داده را برای شما فراهم می‌کند.
کاربر با استفاده از DBMS بدون هیچ سختی، می‌تواند داده‌های خود را بهبود ببخشد.
سیستم و تکنیک‌های DBMS کاملا دقیق و سازگار با اکثریت سیستم عامل‌های حال حاضر جهان هستند.
معایب DBMS
مانند دیگر برنامه‌ها و سیستم‌های مختلف امروزی که هم مزایای منحصر به فردی را در اختیار شما قرار می‌دهند و هم دارای معایب مختص به خود هستند. سیستم مدیریت پایگاه داده DBMS نیز دارای معایبی است که شامل:
هزینه‌ی DBMS به علت داشتن دقت زیاد و حرفه‌ای بودن، بسیار زیاد است. البته ناگفته نماند که این هزینه بالا، ارزش و سود زیادی را به همراه خواهد داشت.
سیستم‌های DBMS دارای پیچیدگی‌هایی هستند که کاربران قبل از استفاده از آن باید آموزش ببینند.
DBMS قابلیت حل محاسبات بسیار پیچیده را ندارد.
در بعضی مواقع مشاهده شده کاربران از یک برنامه بیش از اندازه استفاده کردند که این عمل منجر به از دست رفتن جزئی از داده‌های برنامه شده است.
به علت اینکه یک دیتا در یک پایگاه دیتابیس مشخص، ذخیره می‌شود ممکن است در نهاد و سازمان‌های دولتی بعد از قطعی برق یا مشکلات از این قبیل، به داده و دیتا آسیب جدی وارد شود.
مهم‌ترین و محبوب‌ترین نرم افزارهای DBMS چیست؟
محبوب‌ترین نرم افزار‌هایی که می‌توانند داده‌ها را مدیریت کنند عبارت‌اند از:
LibreOffice Base
Microsoft Access
FoxPro
Microsoft SQL Server
dBASE
…
