گیمیفیکیشن چیست؟ کاربردهای گیمیفیکیشن در کسب و کار
ممکن است واژه گیمیفیکیشن (Gamification) یا بازی‌وارسازی برایتان آشنا نباشد و درباره‌ی آن اطلاعاتی نداشته باشید؛ آیا برای شما پیش آمده که به انجام بازی مشغول شوید به طوری که زمان و مکان را فراموش کنید؟ قطعا شما هم تجربه این کار را داشتید یا افرادی را دیده‌اید که در هنگام بازی غرق انجام آن می‌شوند و تمام تمرکز خود را وقف انجام بازی می‌کنند. به بیان ساده‌تر گیمیفیکیشن به این معنا است که از ویژگی‌ها و تفکرات بازی‌گونه در زمینه‌هایی که ماهیت بازی ندارند، استفاده کنیم. این موضوع می‌تواند در پیشرفت و موفقیت یک کسب‌و‌کار تاثیر بسزایی داشته باشد.
همانطور که می‌دانید امروزه بازی‌ها بهترین وسیله برای سرگرم کردن افراد هستند و به‌عنوان بهترین تفریح و سرگرمی از آن‌ها استفاده می‌شود. در حقیقت نحوه سازوکار یک بازی می‌تواند به کسب‌و‌کار شما کمک کند تا بتوانید مشتریان خود را با آن مشغول کنید.
گیمیفیکیشن (Gamification) چیست؟
در سال ۲۰۰۲ واژه گیمیفیکیشن (Gamification) توسط فردی به نام نیک پلینگ مطرح شد، اما در آن زمان اهمیتی پیدا نکرد و تا مدت‌ها از آن استفاده نشد. ولی در سال ۲۰۱۵، این موضوع اهمیت ویژه‌ای یافت به طوری که امروزه اکثر افراد در زندگی روزمره خود از آن استفاده می‌کنند. در فارسی گیمیفیکیشن را معادن کلماتی مانند بازی‌وارسازی، بازی‌کاری، بازی‌سازی و بازی‌آفرینی ترجمه کرده‌اند، این مبحث بسیار گسترده و جذاب است ولی هنوز در کشور ما به خوبی شناخته نشده است.
گیمیفیکیشن یا بازی‌وارسازی ابزاری برای ترغیب و تشویق مخاطبان به استفاده از محصولات و خدمات است. به عبارت ساده‌تر گیمیفیکیشن از طریق وارد کردن بازی به فعالیت‌ها باعث می‌شود کارهایی را که انجام آن برای ما دشوار است و یا میل زیادی به انجامش نداریم را با رغبت انجام دهیم. همچنین با این روش می‌توانید افراد را کسب به مهارت و استقلال تشویق کنید.
پس تا اینجا متوجه شدیم که استفاده از المان‌های بازی، مانند امتیازدهی، رقابت با دیگران و قوانین بازی معمولا به صورت یک تکنیک بازاریابی آنلاین عمل می‌کنند و دیگران را برای استفاده از خدمات و محصولات برندها تشویق می‌نمایند.
در حال حاضر، بیشتر کسب‌‌وکارها در حوزه‌های مختلف از افزایش تعداد کاربران یا مشتریان گرفته تا ایجاد انگیزه در کارمندان خود، از گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند. بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه تجارت الکترونیک از گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند زیرا این تکنیک می‌تواند آن‌ها را در موضوعاتی مانند آموزش، حل مسائل، بهبود فرآیندها و… کمک نماید.
هدف از گیمیفیکیشن این است که همان درگیری ذهنی که در دنیای بازی‌ها تجربه می‌کنید را در دنیای واقعی نیز تجریه کنید. در واقع می‌توانید با استفاده از این تکنیک در زمینه‌های مختلف، به نتایج خوبی برسید. گیمیفیکیشن کاربرد زیادی دارد و از آن در زمینه‌های مختلفی مانند آموزش، بازاریابی، تبلیغات، فروش، منابع انسانی و… استفاده می‌شود.
مفهوم گیمیفیکیشن با چند مثال کاربردی
در واقع گیمیفیکیشن نوعی تکنیک بازاریابی است که باعث جذب مخاطبان و تغییر رفتار آن‌ها می‌شود. نیازی نیست که این روش حتما در فضای دیجیتال انجام شود. برای درک بهتر به این مثال دقت کنید.
فرض کنید که بعد از خرید از هایپر مارکت، کارتی دریافت می‌کنید و فروشنده به شما می‌گوید که با ۳ بار خرید از این کارت، می‌توانید یک هدیه به سلیقه‌ی خود از فروشگاه ما انتخاب نمایید؛ این یک مثال ساده درباره‌ی گیمیفیکیشن در دنیای غیردیجیتالی است. این کارت، شما را به خرید از این هایپرمارکت ترغیب می‌کند. در صورت رضایتمندی شما بدون شک مشتری ثابت و دائم آن می‌شوید. با داشتن این کارت سعی می‌کنید تا به جای خرید از فروشگاه‌های دیگر، خریدهای خود را از این مکان انجام دهید تا هدیه بگیرید. از این طریق شما به مشتری ثابت و وفادار این هایپر مارکت تبدیل می‌شوید.
لازم است مراحل بازی در گیمیفیکیشن به شکلی طراحی شود که برای مخاطب سخت و دشوار نباشد. زیرا هدف جذب مشتری است؛ اگر طی کردن مراحل بازی در نظر مشتری آسان نباشد، مخاطب نمی‌تواند با آن ارتباط برقرار کرده و احساس خوبی از انجام آن نخواهد داشت؛ پس استراتژی بازاریابی شما با شکست مواجه می‌شود. در نتیجه شما مشتریان دائمی خود را از دست می‌دهید.
چند نمونه از گیمیفیکیشن یا بازی‌وارسازی ساده در کسبوکارهای امروزی و گذشته
دریافت غذای رایگان از طریق خرید
به طور حتم با استارباکس آشنا هستید، این برند مشهور که شعبه‌های زیادی در سراسر دنیا دارد، از گیمیفیکیشن ساده‌ای برای جذب مشتریان استفاده کرد. مشتریان با هر بار خرید یک ستاره دریافت می‌کردند و در صورتی که موفق به دریافت سه ستاره می‌شدند، یک غذا یا نوشیدنی رایگان دریافت می‌کردند!
جایزه در بسته‌های چای
در گذشته در برخی از بسته‌های چای، هدایایی مانند قاشق، نعلبکی و غیره قرار داشت. اگر چه این هدایا ارزش مادی نداشتند، ولی باعث جلب نظر مشتری و افزایش خرید می‌شدند. این هدایا نمونه‌های ساده‌ای از گیمیفیکیشن در چند سال گذشته هستند.
جایزه نایک به ورزشکاران
نایک یک کمپانی آمریکایی چند ملیتی است که در زمینه تولید و عرضه کفش، پوشاک، لوازم و ابزار ورزشی فعالیت می‌کند. این شرکت گیمیفیکیشن جالبی طراحی کرده است. در اپلیکیشنی به نام نایک‌پلاس این امکان برای مخاطبان فراهم است که می‌توانند میزان فعالیت روزانه خود را در شبکه‌های اجتماعی با دوستان و دنبال کنندگان خود به اشتراک بگذارند. از این طریق کاربران می‌توانند با فعالیت خود و دریافت امتیاز، از جوایز این کمپانی استفاه کنند.
چرا گیمیفیکیشن در دنیای کسب‌و‌کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؟
داشتن یک کسب‌و‌کار می‌تواند علاوه بر سودمند بودن، پرخطر نیز باشد. عواملی هستند که می‌توانند در شکست یک کسب‌و‌کار دخیل باشند. مشتری نبض حیاتی یک کسب‌و‌کار است و همه طرح‌های یک سازمان از بازاریابی گرفته تا تعیین محصولات و خدمات، بر پایه مشتریان برنامه‌ریزی می‌شود. پس اصلی‌ترین اقدام هر سازمان، جذب و حفظ مشتریان است. زیرا میزان سودآوری هر سازمان به میزان مشتریان و رضایت آن‌ها از عملکرد شما بستگی دارد.
بهتر است برای داشتن یک بیزینس موفق تکنیک‌ها و روش‌هایی مانند گیمیفیکیشن یا بازی‌وارسازی را مدنظر قرار دهید.
برای مثال اگر شطرنج بازی می‌کنید حتما با قوانین این بازی آشنا هستید که اگر یک پیاده (سرباز) به آخر زمین برسد، به هر مهره دلخواه دیگر مانند وزیر، اسب، فیل یا قلعه می‌تواند تبدیل شود؛ حال اگر شما صاحب یک کسب‌و‌کار باشید قطعا مشتریان خود را دسته‌بندی کرده‌اید. توجه داشته باشید که از طریق قوانین بازی شطرنج می‌توانید در بیزینس خود موفق باشید و همانند این بازی، مشتری عادی خود را به یک مشتری خاص و ویژه تبدیل کنید.
